Fakta Penyakit Hawar Bulir Bakteria (Bacterial Panicle Blight, BPB)

Penyakit Hawar Bulir Bakteria (Bacterial Panicle Blight (BPB))

A. PENDAHULUAN

Penyakit Hawar Bulir Bakteria (Bacterial Panicle Blight, BPB) mula dikesan di Sungai Acheh, Seberang Prai Selatan, Pulau Pinang pada November 2017. Penyakit ini telah merebak ke Negeri Kelantan, Terengganu, Selangor, Kedah, Perak, Melaka, Perlis dan Pahang pada tahun 2018.

Penyakit BPB telah dilaporkan berlaku di Amerika Utara, Selatan & Amerika Tengah (Gulf of Mexico, Dominican Republic, Venezuela, Ecuador, Brazil, Panama, Colombia, Nicaragua dan Costa Rica), Afrika (negeri-negeri Selatan Afrika dan Tanzania) dan Asia (Jepun, Korea, Vietnam, Filipina, India, Sri Lanka, China, Indonesia dan Malaysia).

Penyakit bakteria bawaan benih (seed borne) pada tanaman padi yang paling teruk di dunia.

Taburan penyakit 'Bacterial Panicle Blight' di dunia

B. FAKTA BPB

·       Patogen yang menyebabkan Penyakit Hawar Bulir Bakteria adalah bakteria Burkholderia glumae (bawaan benih) dan Burkholderia gladioli (bawaan benih dan bawaan tanah).

·       Suhu optima jangkitan bakteria adalah 35°C hingga 40°C dan kelembapan bandingan (RH) melebihi 95%.

·       Jangkitan penyakit bermula pada peringkat berbunga. Pokok padi lebih peka jangkitan BPB pada 4-5 hari selepas terbit (60-70 hari lepas tabur).

·       Bakteria ini boleh hidup dalam tanah lebih kurang 4 bulan dan simpanan benih selama 3 tahun pada suhu bilik.

·       Bakteria ini juga boleh didapat pada sisa tanaman, tanah dan air di sepanjang musim penanaman padi.

·       Serangan serius oleh bakteria ini boleh menyebabkan kehilangan hasil padi sehingga 80%.

·       Tiada kawalan kimia berkesan untuk mengawal penyakit bakteria pada tanaman padi setakat ini.

Tanda-tanda tanaman padi yang dijangkiti penyakit BPB

C. FAKTOR MENGGALAKKAN INSIDEN BPB

·       Kejadian serangan berkait rapat dengan keadaan cuaca dan persekitaran

- Keadaan cuaca panas dan kelembapan bandingan (RH) melebihi 95% di waktu malam yang berpanjangan dan hujan akan menggalakkan insiden BPB.

·       Penggunaan benih padi yang berpenyakit

- Benih padi yang telah dijangkiti BPB merupakan sumber primary bagi sebaran penyakit (primary source of inoculum of BPB)

·       Kerintangan perumah

- Di masakini semua varieti yang ditanam mudah diserang BPB

-Tahap kerintangan varieti sedia ada tidak diketahui kerana BPB adalah  penyakit baru muncul di Semenanjung Malaysia. 

D. SIMPTOM SERANGAN BPB

·       Kemunculan simptom awal BPB setelah padi terbit dan bersusu iaitu lebih kurang 60-75 hari lepas tanam (HLT) bergantung kepada varieti padi. Namun, analisis makmal perlu dijalankan untuk pengesahan penyakit BPB. Simptom serangan penyakit BPB boleh dikenalpasti dan disahkan secara visual/simptomatik  di sawah setelah umur padi 90 HLT kerana pada peringkat ini simptom BPB jelas kelihatan dan mempunyai ciri-ciri tersendiri yang berbeza dengan penyakit-penyakit padi yang lain.

Simptom Serangan Hawar Bulir Bakteria (BPB)

Simptom serangan pada tanaman Hawar Bulir Bakteria (BPB)

   

E. PENGURUSAN BPB

I) Kawalan BPB (Apabila Dikesan)

a) Kuarantin Kawasan Serangan

            - Kuarantinkan kawasan serangan dengan memagarkan menggunakan tali atau pita                dan dilabelkan kawasan larangan masuk untuk menghadkan pergerakan keluar                   masuk di sawah ini.

           - Notis pemakluman diberi kepada petani yang terlibat dan petani-petani yang                       berhampiran.

b) Memusnahkan Sumber Penyakit

- Musnahkan sumber penyakit (padi batat, tunggul padi, jerami, rumpai) dalam              kawasan serangan   selepas penuaian hasil.

- Sembur racun rumpai yang disyorkan (glyphosate atau glufosinate ammonium)          mengikut syor pada label.

- Batang padi perlu dipotong rapat dan dibakar dengan sempurna dan terkawal            (dengan kebenaran dari Jabatan Alam Sekitar) untuk memusnahkan sumber              inokulum penyakit.

c) Pembersihan Jentera dan Peralatan Ladang

- Jentera/ jentuai yang memasuki sawah dan peralatan ladang yang dibawa perlu        dibersihkan terlebih dahulu dengan disinfektan yang sesuai.

d) Penyekatan Bahan Tanaman Dari Kawasan Serangan

          - Tanaman padi dari kawasan serangan TIDAK BOLEH dijadikan sebagai sumber                  benih padi.

          - Padi dari kawasan serangan BPB hanya dibenarkan dituai untuk menjadi padi                    beras   

II) Kawalan BPB (Langkah Pencegahan)

a)    Melaksanakan Amalan Pertanian Baik (APB) dan mengikuti Rice Check yang ditetapkan

b)    Pembajakan Tanah Sebanyak 3 Peringkat. Pembersihan kawasan daripada inokulum bakteria

c)     Kawasan serangan disembur dengan racun pra cambah (seperti glyphosate) untuk memusnahkan benih-benih padi mengikut kadar yang disyorkan pada label.

d)    Penggunaan benih padi SAH, berkualiti dan bebas daripada penyakit BPB

e)    Elakkan penanaman yang terlalu padat. Guna kadar benih yang optima (120kg/ha)

f)      Tambahkan baja berunsur silika semasa pembajakan (kadar yang disyorkan adalah 50-70 kg baja/ha)

g)    Elakkan penggunaan baja nitrogen secara berlebihan

h)    Bersihkan peralatan ladang sebelum dan selepas digunakan dengan bahan basmi kuman

F. STATUS SERANGAN BPB DI SEMENANJUNG 

    MALAYSIA

Sebaran Penyakit Hawar Bulir Bakteria (BPB) di Semenanjung Malaysia

 

Status serangan Hawar Bulir Bakteria di Semenanjung Malaysia

Keluasan terlibat adalah 445 ha dengan insiden serangan 5-50% (secara bertompok-tompok di sawah)  

Infografik Penyakit Hawar Bulir Bakteria atau Bacterial Panicle Blight (BPB)

Sumber: 

Bahagian Biosekuriti Tumbuhan

Jabatan Pertanian Malaysia